Paragraaf Grondbeleid

Inleiding    
Grondbeleid bevindt zich op het snijvlak tussen omgevingsbeleid en financiën. Grondbeleid is daarbij geen doel op zich maar een essentieel middel om mede-uitvoering te geven aan gemeentelijke beleidsdoelen op het gebied van wonen, werken, duurzaamheid, energietransitie, klimaatadaptatie, welzijn, infrastructuur, recreatie, cultuur, milieu en natuur/landschapsontwikkeling. Het beleid moet passen binnen de financiële mogelijkheden en doelstellingen van de gemeente. Met grondbeleid wordt bepaald of en hoe instrumenten, zoals bijvoorbeeld onteigening of kostenverhaal, worden ingezet om de gestelde doelen te realiseren.
Naast de ontwikkelingen en de visie op grondbeleid zoomt de paragraaf grondbeleid in op de uitgangspunten en kaders waarbinnen het grondbeleid wordt uitgevoerd.
De gemeente Teylingen heeft als standpunt geen zuiver actief grondbeleid uit te oefenen. Echter ook niet per definitie een passief grondbeleid. Er is gekozen voor situationeel grondbeleid. Situationeel grondbeleid is flexibel grondbeleid. Dat houdt in dat het college  per opgave of locatie kan afwegen welke vorm van grondbeleid (meer of minder actief) dient te worden ingezet om het maatschappelijke doel te bereiken .

Ontwikkelingen
De gemeente heeft een groot aantal ambities vervat in de Structuurvisie Teylingen 2030 die wordt opgevolgd door de nog vast te stellen Omgevingsvisie (voorzien 2023). De (beschreven) ambities geven richting aan het omgevingsbeleid dat de komende jaren gevoerd moet worden, en zijn/worden verder uitgewerkt in diverse uitvoeringsprogramma's. In de nabije toekomst zijn er in Teylingen (en de regio) majeure opgaven op het gebied van woningbouw, energietransitie, klimaatadaptatie, economie en mobiliteit. Grondbeleid is in financieel-economische zin dienstbaar aan het realiseren van doelstellingen op deze terreinen. De uitvoering van het grondbeleid, via de inzet van instrumenten van grondbeleid, wordt daar mede door bepaald.

Visie op grondbeleid  
Teylingen voert een situationeel grondbeleid. De ruimtelijke opgaven vragen om een grondbeleid met mogelijkheden om sturing te geven en de regie te nemen door bijvoorbeeld zelf actief gronden te verwerven. Bij de te volgen strategie staan per project de maatschappelijke doelen en ruimtelijke ambities centraal. Dat betekent dat de keuze voor een meer actieve rol of een faciliterende benadering, per project of locatie is af te wegen.
Daar waar door de gemeente gewenste ontwikkelingen niet door de markt worden opgepakt, ligt een actievere overheidsopstelling meer voor de hand en komt de regie bij de gemeente te liggen. In een dergelijk geval wordt een grondexploitatie gevoerd.

UITGANGSPUNTEN EN KADERS (de belangrijkste)  

• Besluit Begroting Verantwoording / Renteomslag
• Vennootschapsbelasting
• Notitie Grondbeleid
• Nota grondbeleid
• Financiële positie in relatie tot reserves en voorzieningen
• Grondbeleid en risico’s

Besluit Begroting Verantwoording / Renteomslag  
Om de transparantie en de vergelijkbaarheid te verbeteren en de administratieve lasten terug te dringen, is in het BBV met ingang van het begrotingsjaar 2017 een aantal wijzigingen doorgevoerd. Wijzigingen die effect hebben op de voorraad gronden zijn:

• De rentetoerekening wordt gebaseerd op werkelijke rente over het vreemd vermogen.
• Richttermijn voor een grondexploitatie wordt tien jaar. Voor langer durende grondexploitaties komt een aanvullende beheersmaatregel.
• Afschaffing van de categorie ‘Niet in exploitatie genomen gronden’. De gronden vallen voortaan onder de materiële vaste activa.

Vanwege fiscale regelgeving en het BBV zijn de complexen Bloementuin en Hooghkamer (de gemeentelijke grondexploitatie) ingebracht in de categorie "Bouwgrond in exploitatie" (Bie) en is het complex Langeveld, omdat dit complex vooralsnog niet wordt ontwikkeld, ingebracht als materieel vast actief (MVA). Het project Hooghkamer is een gemengde activiteit, naast een Bie-activiteit wordt ook een faciliterende activiteit met exploitatieplan onderkend. Het faciliterend deel betreft te verhalen kosten op ontwikkelaars, gebaseerd op het exploitatieplan en wordt als een vordering binnen het project vastgelegd. Aan de te verhalen kosten wordt de rente op basis van het door de raad vastgesteld renteomslag-percentage toegerekend.

Vennootschapsbelasting (VPB)  
Sinds 1 januari 2016 geldt voor gemeenten de VPB-plicht, indien handelingen beschouwd worden als ondernemersactiviteit. De winst die wordt gemaakt met het uitvoeren van (actief) grondbeleid (bouwgrond in exploitatie) is in beginsel belastbaar voor VPB. Jaarlijks dient herbeoordeling plaats te vinden. De projecten vallend onder 'Bouwgrond in exploitatie' worden sinds 2017 in de VPB-aangifte betrokken.

Notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken  
Sinds de wijziging van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) in 2016 heeft de commissie BBV diverse uitingen gedaan en een veelheid aan vragen beantwoord over grondexploitatie en grondbeleid en daarmee samenhangende problematiek. Teneinde dit complexe vraagstuk voor de gebruiker overzichtelijk te houden, is besloten de verschillende uitingen samen te voegen in één document. Met de nieuwe notitie Grondbeleid juli 2019 is daaraan invulling gegeven. Daarbij zijn niet alleen de bestaande notities over grondexploitatie en faciliterend grondbeleid aangevuld en geactualiseerd, maar zijn ook hoofdstukken toegevoegd over het belang van het grondbeleid voor raadsleden en over de paragraaf grondbeleid en de overige paragrafen. Hiermee wordt specifiek ingegaan op de informatiebehoefte van de raad.
Met deze notitie zijn de volgende notities en uitingen buiten werking gesteld:

• notitie Grondexploitaties 2016 (maart 2016)
• notitie Faciliterend grondbeleid (maart 2016)
• aanvulling Tussentijds winst nemen grondexploitaties (maart 2018)
• verwerken onderhanden werk grondexploitatie (februari 2008)

Nota grondbeleid
Het college is bevoegd voor het doen van privaatrechtelijke aan- en verkopen van bijvoorbeeld grond en panden. Dit moet echter wel binnen door de raad vastgestelde kaders gebeuren. Deze kaders heeft de raad bij het behandelen van de nota Grondbeleid vastgesteld. In deze nota wordt aandacht besteed aan de in de verordening artikel 212 Gemeentewet (GW) opgenomen onderdelen genoemd in artikel 28, lid 1:

• de relatie met de programma’s van de begroting;
• de strategische visie van het toekomstig grondbeleid van de gemeente;
• te ontwikkelen en in ontwikkeling genomen projecten;
• de verwerving en uitgifte van gronden;
• de uitgifte van gronden in erfpacht en de bijstelling van erfpachtvergoedingen;
• de uitgangspunten voor prijsstelling van de verkoop van gronden.

Financiële positie in relatie tot reserves en voorzieningen  
De eventuele baten, maar vooral de financiële risico’s van het grondbeleid, zijn van belang voor de financiële positie van de gemeente. Binnen het weerstandsvermogen van de gemeente wordt rekening gehouden met de risico’s vanuit de grondexploitatie. Het geprognosticeerd resultaat van het grondexploitatiegebied is verwerkt in de (toekomstige) mutaties van de voorziening.

Grondbeleid en risico’s  
Ruimtelijke projecten zoals grondexploitaties en infrastructurele werken zijn altijd omgeven met risico’s. Risico’s van operationele aard, strategische risico’s maar zeker ook systeemrisico’s, zoals economische ontwikkelingen, die door de gemeente niet of nauwelijks te beïnvloeden zijn. Jaarlijks worden de ramingen van de nog te realiseren inkomsten en uitgaven van deze projecten geactualiseerd om een solide basis voor de projectbegrotingen te verkrijgen. Maar projecten verlopen soms anders dan op voorhand wordt verondersteld.
Risico’s die optreden, kunnen het financiële beeld ten opzichte van die basis aanmerkelijk beïnvloeden. Daarom worden regelmatig risicoanalyses uitgevoerd om risico's te identificeren, te beoordelen en beheersmaatregelen te treffen.

• De risico’s die zich voordoen binnen de grondexploitaties worden, indien mogelijk, binnen het exploitatieresultaat opgevangen. Dit gaat ten koste van het geprognosticeerd resultaat, waardoor er minder winst overblijft. Dit heeft gevolgen voor de toekomstige mutaties van de algemene reserve, maar heeft geen gevolgen voor het actuele weerstandsvermogen..
• Risico's die niet binnen het exploitatieresultaat van grondexploitaties kunnen worden opgevangen, worden meegenomen in de bepaling van het actuele weerstandsvermogen.  

Categorieën projecten Grondbeleid  
In het BBV wordt onderscheid gemaakt in verschillende soorten gronden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen gronden die in bezit zijn van de gemeente en gronden die in bezit zijn van derden. Ook is van belang of de gronden een vaste of te veranderen bestemming hebben en met welk doel deze gronden zijn verworven. In lijn met het BBV wordt in Teylingen onderscheid gemaakt in de volgende soorten gronden en projecten:

• Bouwgrond in exploitatie (BIE)
• Faciliterende projecten
• Warme gronden
• Materiële Vaste Activa (MVA)

Bouwgrond in exploitatie (BIE)  
Definitie: gronden welke in eigendom van de gemeente zijn en waarvoor door de gemeenteraad een grondexploitatiecomplex met een grondexploitatiebegroting is vastgesteld.

Het startpunt van bouwgrond in exploitatie (BIE) is het raadsbesluit met de vaststelling van het grondexploitatiecomplex, inclusief grondexploitatiebegroting. Vanaf dat moment wordt de BIE geopend en kunnen kosten worden geactiveerd en bijgeschreven op de voorraadpositie bij onderhanden werk (bouwgronden in exploitatie) op de balans.
Om de risico’s die samenhangen met zeer lang lopende projecten te beperken, is het uitgangspunt dat de looptijd van een grondexploitatie in beginsel maximaal tien jaar bedraagt.

Afspraken met de raad over de wijze waarop met afwijkingen ten opzichte van de jaarschijf wordt omgegaan, zijn vastgelegd in de financiële verordening. Hierin is vastgelegd of afwijkingen ten opzichte van de jaarschijf direct moeten worden gemeld bij de raad, of alleen indien en voor zover deze afwijkingen niet passen binnen het totale vastgestelde grondexploitatiecomplex. In dit laatste geval wordt de afwijking meegenomen in de jaarlijkse actualisatie van het grondexploitatiecomplex en daaropvolgende begrotingswijziging. De afspraken kunnen ook een bepaalde bandbreedte behelzen, waarbinnen afwijkingen niet direct hoeven te worden gemeld aan de raad.

Relevante onderwerpen

• Onderbouwing tussentijdse winstneming   

Het voorzichtigheidsbeginsel leidt ertoe dat realisatie van winst moet worden uitgesteld tot daarover voldoende zekerheid bestaat. Dit betekent echter niet dat winst pas moet worden genomen bij het afsluiten van het grondexploitatiecomplex. Volgens het realisatiebeginsel dient in de situatie dat er voldoende zekerheid is over de winst, de winst te worden genomen. Hierbij dient de percentage of completion-methode (POC) te worden gevolgd. Indien aan de volgende voorwaarden is voldaan, bestaat er voldoende zekerheid om winst te kunnen nemen:
1.    het resultaat op de grondexploitatie kan betrouwbaar worden ingeschat; én
2.    de grond (of het deelperceel) moet zijn verkocht; én
3.    de kosten zijn gerealiseerd (winst wordt naar rato van de realisatie genomen).

• Vastgestelde en gehanteerde parameters

In de grondexploitatie wordt rekening gehouden met een jaarlijkse kostenstijging. Voor de actuele grondexploitaties betreft dat een percentage van 2,5% tot 3%. Met een jaarlijkse opbrengstenstijging van de grondverkopen wordt, voorzichtigheidshalve, geen rekening gehouden.

De rentetoerekening aan de grondexploitatie is door de commissie BBV gemaximeerd tot het gewogen gemiddelde van het werkelijke rentepercentage van de externe financieringen. In de paragraaf financiering is het gewogen gemiddelde rentepercentage van de externe financiering opgenomen, te weten 2,2%. De verhouding vreemd vermogen/totaal vermogen is ongeveer 1/3 en 2/3. In verhouding tot het gemiddelde rentepercentage van  2,2% is dit afgerond 1%. Dit rentepercentage wordt toegerekend aan de bouwgronden in exploitatie.

Tegelijkertijd is de te hanteren discontovoet door de commissie BBV voor alle gemeenten vastgesteld op 2%. Met de discontovoet wordt de eindwaarde (eindresultaat) van de kasstroom teruggerekend naar de actuele netto contante waarde. De vaste discontovoet is vastgesteld met het doel de grondexploitaties van alle gemeenten onderling beter te kunnen vergelijken.

• Risico’s   

Binnen de projecten welke worden uitgevoerd onder het Grondbeleid, kan sprake zijn van verschillende onzekerheden en risico’s die het behalen van het begrote financiële eindresultaat van de grondexploitatie bemoeilijken. Hierbij moet onderscheid worden gemaakt tussen enerzijds risico’s met betrekking tot de kosten en opbrengsten die specifiek binnen een grondexploitatie-complex kunnen worden onderkend en anderzijds risico’s die voor de grondexploitatieportefeuille als geheel gelden.

Risico’s project specifiek:
Deze zijn van belang bij de tussentijdse winstneming.

Risico’s portefeuille:
De risico’s voor de portefeuille als geheel gaan in zijn algemeenheid over de verwachtingen ten aanzien van markt- en conjunctuurinvloeden, waardoor prijzen en afzetmogelijkheden over de gehele linie kunnen veranderen ten opzichte van de planning. Hiertoe worden doorgaans scenarioberekeningen gemaakt, met daarbij bandbreedtes voor minimum en maximum invloed op de geprognosticeerde resultaten van de grondexploitatieportefeuille.

De vastgestelde en berekende projectspecifieke- en portefeuillerisico’s zijn van invloed op het weerstandsvermogen van de gemeente en moeten in de paragraaf Weerstandsvermogen worden opgenomen.

De projecten

Samenvatting bouwgronden in exploitatie (x € 1.000 )

N = nadelig saldo; meer kosten dan opbrengsten
V = voordelig saldo; meer opbrengsten dan kosten

Faciliterend Grondbeleid
Definitie: Bij faciliterend grondbeleid heeft de gemeente zelf geen grond in haar bezit en voert ze niet zelf de grondexploitatie, maar private ontwikkelaar. De kosten die de gemeente maakt worden in dat geval verhaald op de private partijen. Er is dus geen sprake van bouwgrond in exploitatie of een voorraad grond in bezit van de gemeente, maar van een vordering op een derde partij. Feitelijk schiet de gemeente kosten voor, die op basis van een overeenkomst worden teruggevorderd bij een derde partij, dan wel op basis van het exploitatieplan mogelijk in de toekomst kunnen worden teruggevorderd van een derde partij.

Voor activiteiten welke uiteindelijk leiden tot de totstandkoming van een te ondertekenen overeenkomst wordt geen budget (voorheen krediet) meer bij de raad aangevraagd. Het verhalen van deze door de gemeente gemaakte en voorgeschoten kosten is verzekerd en afdwingbaar door het kostenverhaal. Of door een anterieure overeenkomst, of door een posterieure overeenkomst.

Relevante onderwerpen

• Risico’s en verliezen   

1. op basis van de wetgeving zijn niet alle te maken kosten via de plankostenscan verhaalbaar;
2. er worden kosten gemaakt welke bij het opstellen van de plankostenscan niet voorzien waren;
3. uiteindelijk wordt er geen overeenkomst gesloten en/of gaat het project niet door.

Daar waar de niet verhaalbare kosten en/of verliezen zeker zijn, worden deze direct ten laste van de algemene middelen van de gemeente gebracht. Daar waar nog sprake is van een inschatting van risico’s worden deze risico’s  meegenomen in het weerstandsvermogen van de gemeente.

Naast de facilitaire projecten, waarbij gewerkt wordt aan het opstellen en uiteindelijk ondertekenen van een overeenkomst kan er sprake zijn van faciliterende projecten in de initiatief- of onderzoeksfase. Hierbij worden verkennende gesprekken gevoerd en mogelijkheden onderzocht. Deze projecten worden in deze paragraaf niet inhoudelijk toegelicht.

Facilitaire projecten in de uitvoeringsfase (samengevat)

Dirk supermarktlocatie in Sassenheim      
Op de locatie aan de Hoofdstraat/Concordiastraat/Kastanjelaan/Oude Haven worden een nieuwe supermarkt, parkeergarage en 38 appartementen gerealiseerd. Ook wordt het parkeerkeerterrein aan de Concordiastraat heringericht. De omgevingsvergunningen voor het plan zijn verleend en onherroepelijk. De oude bebouwing is gesloopt en kabels en leidingen zijn verlegd. De bouw start in het najaar van 2022 en de oplevering is voorzien eind Q4 2024.  Voor het project is een anterieure overeenkomst gesloten op basis waarvan een exploitatiebijdrage is verschuldigd .

Groot Seminarie (ABC ontwikkelaar) in Warmond   
In het rijksmonument Mariëngaerde zijn 107 huurappartementen gerealiseerd.  In Mariënhaven zijn inmiddels 41 zorgeenheden gerealiseerd. Marienstaete (’t Kompas)  wordt gesloopt en maakt plaats voor nieuwbouw van 51 koopwoningen in Mariënhof. Voor het gebied is in juni 2021 door de gemeenteraad het Integraal Plan Groot Seminarie Warmond vastgesteld. Voor dit plan is een bestemmingsplanprocedure doorlopen en is met de initiatiefnemer een anterieure overeenkomst gesloten. De planning is erop gericht om de gemeenteraad in november 2022 het bestemmingsplan Groot Seminarie te laten vast stellen. De verwachting is dat in 2023 met de sloop/nieuwbouw van Mariënhof wordt gestart.

Rijksstraatweg 63               

Voor de locatie Rijksstraatweg 63 in Sassenheim is op 28 januari 2021 een bestemmingsplan vastgesteld voor de ontwikkeling van een bedrijfsgebouw en realisatie van drie vrijstaande woningen. Hiertoe wordt de bestaande bedrijfswoning gesloopt. Met Beheermaatschappij M. Verschoor B.V. is een overeenkomst gesloten waarin de uitbreiding van het bestaande bedrijfsgebouw, de sloop van de bedrijfswoning en de nieuwbouw van drie vrijstaande woningen is vastgelegd.  De exploitatiebijdrage bedraagt € 35.430 waarvan € 27.000 wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve sociale woningbouw.  De volledige exploitatiebijdrage is in rekening gebracht. Er is op het moment van samenstellen van de begroting 2023 nog geen omgevingsvergunning aangevraagd voor de bouw van het bedrijfsgebouw of woningen.

Jan van der Jagtstraat 2 in Warmond         
Initiatiefnemer is eigenaar van het kantoor aan de Jan van der Jagtstraat 2 in Voorhout. De wens bestaat om een deel van de kantoorfunctie te transformeren naar een woning. Deze plannen dateren al van voordat bestemmingsplan “Voorhout-Oost” is vastgesteld. Daarom is in bestemmingsplan “Voorhout-Oost” een wijzigingsbevoegdheid opgenomen om de functiewijziging mogelijk te maken ten behoeve van de realisatie van één woning. Het college van B&W heeft daarmee de bevoegdheid om, onder voorwaarden, mee te werken aan een gedeeltelijke transformatie van de huidige kantoorbestemming naar een woon- en tuinbestemming. Initiatiefnemer heeft aangetoond dat er aan de voorwaarden wordt voldaan, zodat het college van B&W gebruik kan maken van haar bevoegdheid om de wijziging mogelijk te maken. Met de initiatiefnemer is in oktober 2021 een anterieure overeenkomst gesloten en vervolgens is in november 2021 het ontwerpwijzigingsplan ter inzage gelegd. Het wijzigingsplan is in januari 2022 vastgesteld door het college van B&W. Een omgevingsvergunning is nog niet aangevraagd.

Rijnsburgerweg 6c en 6d in Voorhout         
Voor deze locatie is het verzoek ontvangen om het bestemmingsplan "Rijnsburgerweg 6, Voorhout", vastgesteld in oktober 2015, deels te herzien. Bestemmingsplan "Rijsburgerweg 6, Voorhout" maakt het mogelijk om nabij Rijnsburgerweg 6 in Voorhout drie greenportwoningen te realiseren, inclusief groen, natuurvriendelijke oevers, water en een toegangsweg. Inmiddels zijn twee van de drie greenportwoningen gerealiseerd (6b en 6c). De eigenaar van de woning aan de Rijnsburgerweg 6c (middelste kavel) heeft echter begin 2021 middels een principeverzoek verzocht om de middelste kavel aan de zuidoostzijde met 5,9 meter te verbreden. Het gevolg van deze verbreding is dat de derde onbebouwde kavel met eenzelfde afstand opschuift in zuidoostelijke richting. Met de initiatiefnemer is een anterieure overeenkomst gesloten en eind december 2021 is het ontwerpbestemmingsplan ter inzage gelegd. In mei 2022 is het bestemmingsplan vastgesteld door de gemeenteraad van Teylingen en is inmiddels ook onherroepelijk.

Warmonderhek 5 in Warmond            
Op 31 juli 2020 heeft het college in mandaat besloten om in principe medewerking te verlenen aan het slopen van de bestaande woning en het bouwen van een nieuwe woning op de locatie Warmonderhek 5 in Warmond. Voorafgaand aan dit principebesluit is overleg geweest met het hoogheemraadschap van Rijnland met betrekking tot het nieuwe bouwplan, vanwege de verplaatsing van oppervlaktewater. In samenspraak met het hoogheemraadschap is een eerste opzet van het bouwplan gemaakt die voldoet aan een goede ruimtelijke ordening. Volgens dit bestemmingsplan is het in de huidige situatie niet toegestaan om op de gewenste locatie een woning te realiseren. Om dit bouwplan toch mogelijk te kunnen maken, is een herziening van het bestemmingsplan "Kom Warmond 2009" op dit perceel noodzakelijk. Met de initiatiefnemer is een anterieure overeenkomst gesloten en eind november 2021 is het ontwerpbestemmingsplan ter inzage gelegd. Op 19 mei 2022 is het bestemmingsplan vastgesteld door de gemeenteraad van Teylingen en dit is inmiddels ook onherroepelijk. De omgevingsvergunning is aangevraagd.

Facilitaire projecten; initiatief- of onderzoeksfase

Bij deze projecten wordt  toegewerkt naar een anterieure overeenkomst. De projectleiding heeft aangegeven de kosten in dit stadium al inzichtelijk te willen maken. Wanneer het tot een overeenkomst komt, worden deze kosten, naar verwachting, volledig verrekend met de ontwikkelaar. Niet verrekenbare kosten worden uiteindelijk afgeboekt ten laste van het rekeningresultaat. Voor het project Nieuw Boekhorst is in totaal een budget beschikbaar gesteld van € 995.000. Naar verwachting worden de uiteindelijke kosten van Nieuw Boekhorst verrekend tussen partijen. Rekening houdend met het budget Nieuw Boekhorst wordt er vooralsnog een bedrag van € 200.000 aangemerkt als risico.

Warme gronden            
Definitie: door de gemeente met het oog op gebiedsontwikkeling verworven gronden,  waarvoor nog geen operationele grondexploitatie door de Raad is vastgesteld.

Op basis van de wijziging van het BBV in 2016 worden deze warme gronden verantwoord onder materiële vaste activa en wel tegen de verwervingskosten. Het toerekenen (activeren) van andere kosten is niet toegestaan.

Ingeval van duurzame waardevermindering vindt afwaardering plaats naar de waarde volgens de geldende bestemming. Voor gronden die zijn verworven en waarvoor nog geen bestemmingswijziging is doorgevoerd, kan dit betekenen dat er (tijdelijk) een forse afwaardering moet plaatsvinden. Deze kan grotendeels nog worden teruggedraaid zodra tot bestemming van bouwgrond wordt besloten. Dit leidt met name bij de gebiedsontwikkeling tot ongewenste effecten, zoals grote fluctuaties in de waardering van deze gronden, en als gevolg daarvan het resultaat en de financiële positie van de gemeente.

Project Hoofdstraat, locatie Langeveld

Voor de uitbreiding van het sportpark (tennisvereniging STV) en de ruimteclaims van dit project op de locatie Langeveld, heeft de gemeenteraad in april 2021 een voorstel (geamendeerd) aangenomen. Kern van dit voorstel is dat een stedenbouwkundige verkenning wordt opgesteld met meerdere scenario’s voor woningbouw op de locatie Langeveld en de uitbreiding van STV. Deze verkenning wordt vervolgens - voorzien van een financiële doorrekening - aan de raad voorgelegd. Inmiddels wordt gewerkt aan de stedenbouwkundige verkenning, waarbij naast de verschillende scenario’s ook de duurzaamheidsopgave en de ambities uit het woonprogramma worden meegenomen. Aansluitend hierop worden de financiële consequenties van de stedenbouwkundige scenario’s in beeld gebracht.
Risico’s:

Afhankelijk van de besluitvorming over de ruimteclaim tot uitbreiding van het sportpark kan sprake zijn van verkleining van het ontwikkelgebied en daarmee een lagere opbrengstpotentie voor de locatie Langeveld. Een lagere opbrengstpotentie heeft naar alle waarschijnlijkheid tot gevolg dat de taakstellende bijdrage vanuit Langeveld aan het RIF niet volledig kan worden gerealiseerd.

Materiële Vaste Activa (MVA)
Definitie: over grond als materiële vaste activa, wordt gesteld dat deze grond een vaste bestemming heeft en niet in een transformatieproces zit. Dit geldt ook voor gronden die anticiperend en strategisch zijn aangekocht, maar waarbij geen sprake is van gebiedsontwikkeling. Bij grond als materiële vaste activa gaat het veelal om ondergrond van gebouwen, wegen, parken, pleinen of van land-/bosbouwgronden.

In deze paragraaf Grondbeleid wordt verder niet ingegaan op grond als materiële vaste activa.

Reserves en voorzieningen
Definitie reserves: deze worden aangehouden als buffer voor risico’s, om lasten te egaliseren en om te sparen voor toekomstige uitgaven.
Definitie voorziening: er is een bedrag apart gezet voor een toekomstige uitgave die onvermijdelijk is, maar waarvan tijdstip en omvang niet exact bekend zijn.

Het meest essentiële verschil tussen een reserve en een voorziening is dat bij een reserve de Raad de bestemming ervan kan wijzigen. Er is sprake van vrije besteedbaarheid. Bij een voorziening kan dat niet, er is sprake van verplichte bestedingsrichting.         

Reserve grondexploitatie
De stand van de reserve bedraagt per 31 december 2022 afgerond € 13.000,-. De komende jaren vinden hierop geen mutaties plaats.

Regionaal Investeringsfonds (RIF)
In onderstaande tabel staan de verwachte opbrengsten uit grondexploitaties en verkoop van gemeentelijke gebouwen. De opbrengsten worden gestort in de Reserve Investeringsstrategie Holland Rijnland. De jaarlijkse bijdrage aan het Regionaal Investeringsfonds t/m 2024 bedraagt € 731.905 per jaar en wordt onttrokken aan deze reserve.

De reserve wordt gevoed uit de (incidentele) opbrengsten van grond-/vastgoedverkopen. In een eerder stadium is de bijdrage vanuit Narcissenlaan/Bloementuin al teruggebracht naar € 0. Vanuit Langeveld was rekening gehouden met een bijdrage van 0,9 miljoen euro. Door veranderde inzichten en uitwerkingen van het plan is dit getal ook bijgesteld naar € 0. De jaarlijkse bijdrage over 2023 en 2024 is naar beneden bijgesteld. Dit als gevolg van een niet in de administratie van Holland Rijnland opgenomen rente-inkomst.  Per 1-1-2023 is het saldo echter onvoldoende groot en kan de gemeente, op basis van de huidige inzichten, niet meer voldoen aan haar betalingsverplichting voor 2023.

Dat betekent dat er in 2023 € 349.086 vanuit de algemene reserve in het RIF moet worden gestort. Op basis van de huidige inzichten is de voorziene storting vanuit de verkoop Kastanjehof, St. Antoniuslaan 24A ad € 750.000 nog realistisch. Alleen is het de vraag of dat ook in 2024 gaat  gebeuren. Als 2024 niet haalbaar blijkt, dan moet er alsnog een bedrag van € 483.842 uit de algemene reserve worden gestort in het RIF om aan onze betalingsverplichting te kunnen voldoen.

Voorzieningen
Voor de projecten Hooghkamer en Bloementuin/Narcissenlaan is per 31-12-2022 een voorziening getroffen.

Weerstandsvermogen
Naast alle andere gemeentelijke risico’s worden ook alle in deze paragraaf Grondbeleid benoemde risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen integraal verwerkt. De paragraaf Weerstandsvermogen schept inzicht in de actuele risico’s en het vermogen van de gemeente om deze risico’s op te kunnen vangen. Een risico (intern en extern) is een onzekere gebeurtenis die effect heeft op het kunnen behalen van een doelstelling.