Onze inwoners hebben voldoende middelen voor hun levensonderhoud en om mee te kunnen doen naar vermogen
We vinden het belangrijk dat onze inwoners in hun levensonderhoud kunnen voorzien en om mee te kunnen doen in onze samenleving. De meeste inwoners werken en redden zich goed. Sommige inwoners hebben de hulp nodig van de gemeente om te voorkomen dat werkloosheid of armoede, leiden tot zorgen over inkomen, schulden en sociale uitsluiting. We willen dat de kinderen in gezinnen met (dreigende) armoede veilig opgroeien, gelijke kansen krijgen en op tijd gezien worden, bijvoorbeeld in het onderwijs. We weten dat langdurige geldzorgen kunnen leiden tot chronische stress, gezondheidsproblemen en dus minder denk- en doenvermogen. Daardoor wordt meedoen aan de samenleving en het oplossen van problemen nog moeilijker. Informatie en hulp moet daarom makkelijk toegankelijk zijn. Een vraag om hulp vereist een integraal plan op maat. Het bestrijden van armoede en schulden maakt onze inzet op de andere opgaven van deze agenda effectiever.
Trends en ontwikkelingen
Energiearmoede
Meer dan een half miljoen Nederlandse huishoudens leeft in armoede en maar liefst 1 op de 5 mensen heeft betalingsproblemen. En de gevolgen liegen er niet om: armoede en schulden kunnen leiden tot stress, verminderde gezondheid, opvoedproblemen, uitsluiting en soms zelf het missen van een dak boven het hoofd. Kinderen die opgroeien in armoede lopen vaak een achterstand op die nauwelijks nog in te lopen is.
Daarnaast is er sprake van energiearmoede: vanwege de sterk gestegen energieprijzen neemt het risico op energiearmoede toe. Risicogroepen zijn inwoners met een laag inkomen en een hoge energierekening en/of een minder goed geïsoleerd huis. Het Rijk stelt middelen beschikbaar aan gemeenten om energiearmoede te bestrijden.
De toegenomen inflatie met mogelijk gevolgen voor de minimaregelingen
Dankzij de sterk toegenomen inflatie en stijgende prijzen voor energie en levensonderhoud daalt de koopkracht. Het risico op financiële problemen neemt daardoor toe. Een gevolg kan zijn dat inwoners die voorheen rond konden komen, nu moeite hebben met het betalen van de rekeningen. Naar verwachting wordt er een groter beroep gedaan op minimaregelingen en bijvoorbeeld de Voedselbanken.
Vroegsignalering
Nog steeds sluiten nieuwe partners zich aan bij de aanpak vroegsignalering. Dit vergroot het bereik en betekent automatisch een stijging van het aantal meldingen. Door de sterk stijgende energieprijzen en de inflatie is de verwachting dat het aantal mensen met betalingsproblemen gaat toenemen. De vroegsignalering is hierdoor een nog belangrijker instrument geworden, om in een zo vroeg mogelijk stadium inwoners te bereiken met (dreigende) schuldenproblematiek.
Wet sociale werkvoorziening
Bij de invoering van de Participatiewet in 2015 is de instroom in de Wet sociale werkvoorziening (WSW) gestopt. Dit betekent dat de huidige WSW-populatie zal uitbloeien en nieuwe doelgroepen zich aanmelden. Inmiddels is duidelijk dat de uitstroom uit de WSW sneller verloopt dan verwacht. Dit komt onder andere door de verhoogde pensioenleeftijd: veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen hier niet aan voldoen en (mede hierdoor) ontstaat een hoge uitstroom naar de WIA. Deze trend heeft zich ingezet in 2021 en zal zich voortzetten in 2022 en 2023. Dit betekent op termijn uiteraard ook wat voor de subsidiëring/ financiering vanuit het Rijk. Daarom zetten we samen met onze uitvoeringsorganisatie Provalu (GR KDB) in op andere soorten van dienstverlening voor de veranderende doelgroep en denken we actief na over nieuwe mogelijkheden voor het (terug)begeleiden (naar de arbeidsmarkt) van mensen met een arbeidsbeperking.
Nieuw Beschut
Na het stoppen van nieuwe instroom in de WSW, is een van de nieuwe regelingen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, de regeling "Nieuw beschut". Deze is bedoeld voor de kwetsbaarste doelgroep. Wat wij inmiddels zien, is dat de animo voor beschut werkplekken in onze regio hoger ligt dan het landelijk beeld. Wij vinden het belangrijk ook deze groep mensen een plek te bieden in onze samenleving en zullen daarom ook in 2023 weer inzetten op het stimuleren van meer beschut werkplekken. Dat heeft wel als gevolg, dat we waarschijnlijk boven taakstelling zullen eindigen. Deze ontwikkeling, opgeteld bij het wegvallen van een bonusregeling (Rijk) op "Nieuw beschut” en de invoering van de CAO “Aan de Slag", leidt echter wel tot een financieringstekort waar we kritisch naar moeten kijken.
PRO/VSO aansluiting op de arbeidsmarkt
We zien een groei in het aantal jongeren dat via praktijkonderwijs/voortgezet speciaal onderwijs (PRO/VSO)het doelgroepenregister instroomt. Deze jongeren worden na afronding van hun studie automatisch opgenomen in het doelgroepenregister. In samenwerking met Provalu en Het Jongerenpunt zetten we er stevig op in om deze jongeren succesvol naar de arbeidsmarkt te begeleiden. Sommigen van hen zijn direct bemiddelbaar naar arbeid, anderen hebben wat meer aandacht nodig. Dit kan een vervolgopleiding in het regulier onderwijs zijn, waarvoor wij in samenwerking met mboRijnland een hybride leeromgeving hebben ontwikkeld, maar ook het volgen van stages en cursussen. Bij dit laatste spreken we van maatwerkoplossingen. Wij blijven investeren in de toekomst van onze jeugd.
Reguliere uitkering (bijstand) Participatiewet
Ondanks min of meer gelijkblijvende aantallen is er een duidelijk verandering waarneembaar binnen de groep mensen met een uitkering via de Participatiewet. Het aanwezige arbeidspotentieel binnen deze groep neemt sterk af. Waar voorheen 60% van de mensen een redelijk tot goed arbeidspotentieel had en 40% moeilijk bemiddelbaar was, zien we dat deze verhouding omdraait. We vergroten daarom onze focus op deze moeilijk te bemiddelen groep. Dit doen wij onder andere door in samenwerking met ISD Bollenstreek en Provalu diverse activerings- en Werkfittrajecten aan te bieden.
Wijziging Wet Gemeenschappelijke Regelingen
Op 1 juli 2022 trad de wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen in werking. Vanaf dat moment kregen gemeenteraden meer mogelijkheden om hun kaderstellende en controlerende rol binnen de samenwerkingsverbanden waaraan zij deelnemen, te versterken. We streven ernaar om deze veranderingen z.s.m. te implementeren en binnen onze raad te beleggen.
In de Maatschappelijke agenda Teylingen: Leven Lang Meedoen staan de meerjarige ambities en acties benoemd:
Onze ambitie: wat willen we bereiken?
Inclusie:
Wat gaan we doen?
|
|---|
Hoe meten we of het lukt?
Wat gaan we meten? | Hoe is de situatie nu? | Bron |
|---|---|---|
% huishoudens met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum Dit inkomen houdt rekening met de grens van inkomensondersteunende maatregelen en biedt ruimte voor mensen die met stapeling van kosten te maken hebben. | 9,2% (2019)[1] | CBS |
% inwoners met risicovolle of problematische schulden | 4% (2020) volwassenen 18+ | GGD |
Netto arbeidsparticipatie* Dit is het aandeel van de werkzame beroepsbevolking in de totale bevolking. | 72,9% (2020) | CBS |
% inwoners waarbij financiën geen belemmering vormen om mee te doen Dit is het percentage inwoners dat aangeeft dat hun financiële situatie hen niet of nauwelijks belemmert in deelname aan het maatschappelijk leven. | 86% (2020) | Burgerpeiling VNG |
Aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 64 jaar* | 682,1 (2021) | LISA |
Aantal personen met een bijstandsuitkering per 10.000 inwoners* | 176,4 (2021) | CBS |
Aantal lopende re-integratievoorzieningen per 10.000 inwoners van 15 – 64 jaar* | 83 (2020) | CBS |
% Werkloze jongeren t.o.v. 16 t/m 22-jarigen* | 1% (2020) | CBS jeugd |
% Kinderen tot 18 jaar in een uitkeringsgezin* | 3% (2020) | CBS jeugd |
* Dit is een indicator, die we conform de Regeling Beleidsindicatoren verplicht zijn om op te nemen in dit document.
[1] Dit zijn voorlopige cijfers.
Activiteiten in 2023:
Ambitie: Zo veel mogelijk inwoners zijn in staat in hun eigen inkomen te voorzien
Activiteit | Activiteitsomschrijving |
|---|---|
A1 | We bieden inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt, in samenwerking met onze sociale partners kansen op participatie door werk of vrijwilligerswerk. |
A2 | Wij voeren de acties uit het Taalpact uit om laaggeletterdheid onder inwoners te verlagen en de zelfredzaamheid te verhogen. |
A3 | Actief begeleiden van PRO/VSO jongeren naar de arbeidsmarkt in samenwerking met Provalu, het Jongerenpunt en mbo Rijnland. |
Ambitie: Inwoners zonder betaald werk kunnen meedoen en ervaren een zinvolle bijdrage aan de samenleving
Activiteit | Activiteitsomschrijving |
|---|---|
B1 | In project Meedoen worden mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt geactiveerd naar nuttige dagbesteding en/of vrijwilligerswerk. |
B2 | Wij bieden inwoners die (nog) niet in staat zijn om toe te treden tot de arbeidsmarkt, een plek om deel te nemen aan arbeidsmatige dagbesteding. Dit vergroot de kansen op uiteindelijke terugkeer naar de arbeidsmarkt. |
Ambitie: Het gebruik van minimaregelingen verbetert
Activiteit | Activiteitsomschrijving |
|---|---|
C1 | Wij voeren communicatieacties uit om de bekendheid van de regelingen te vergroten onder zowel inwoners als de maatschappelijke partners. |
Doel/ambitie: Het aantal inwoners met problematische schulden neemt af
Activiteit | Activiteitsomschrijving |
|---|---|
D1 | We voeren acties uit het beleidsplan Schuldhulpverlening uit. Dit betekent o.a. dat we inzetten op vroeg signalering, preventie van schulden en op bewustwording. |
Doel/ambitie: Inwoners met geldzorgen weten waar ze terecht kunnen voor hulp en hulp is toegankelijk en effectief
Activiteit | Activiteitsomschrijving |
|---|---|
E1 | Door aan te sluiten bij initiatieven die zich specifiek richten op het laagdrempelig bereiken en helpen van inwoners met (problematische) geldzorgen, maken wij de hulp toegankelijker. |
E2 | We voeren communicatieacties uit om inwoners te informeren waar zij met hulpvragen terecht kunnen. |
E3 | We bevorderen de samenwerking tussen (schuld)hulpverleners, vrijwilligers en maatschappelijke partners om effectief hulp te kunnen verlenen. |
Doel/ambitie: Financieel misbruik van kwetsbare inwoners neemt af
Activiteit | Activiteitsomschrijving |
|---|---|
F1 | Wij nemen deel aan de Alliantie Financieel Misbruik. |
SAMENWERKINGSPARTNERS
Verbonden partijen | Overige samenwerkingspartners |
|---|---|
Bureau Leerplicht (onderdeel van Holland Rijnland) | Onderwijsveld |